Kraakten studenten echt de lotto met AI?
Plus: prikspijt, nep-blurbs en een mislukte 1-aprilgrap.
3 à 4 minuten leestijd, beeld: Dylan Nolte via Unsplash.com
Het was een opzienbarend bericht in onder andere De Telegraaf. Drie Italiaanse studenten zouden flink hebben gecasht dankzij kunstmatige intelligentie (AI). Ze zouden hebben berekend welke getallen er uit de lotto — zo’n doorzichtige bol met kleine balletjes erin — gingen rollen.
Uit het Telegraafbericht:
Ze ontwikkelden een toepassing op basis van artificiële intelligentie waarmee ze uiteindelijk twee keer wisten te winnen. Ze maakten gebruik van de historische waarschijnlijkheid van het winnen van bepaalde getallen om de toepassing te trainen.
Wacht even. Is het niet algemeen bekend dat loterijen pure willekeur zijn? Er zit geen logica of formule achter, dus er valt ook niets te kraken. Of mis ik iets?
Ik polste eerst hoogleraar statistiek Casper Albers (Rijksuniversiteit Groningen). “In principe zijn loterijen 100% toeval — mits goed uitgevoerd”, was zijn reactie. “Dat die Italianen veel gewonnen hebben is dus gewoon dom toeval.”
Hm. Maar hoe is dat AI-verhaal dan de wereld in gekomen? En kan er op de een of andere manier toch een patroon in de lottoballetjes hebben gezeten?
De oorspronkelijke bron van het verhaal is Italiaanse krant La Repubblica. Die schrijft dat de eigenaar van de kiosk waar de jongens hun prijs wonnen, hen had aangeraden om op getallen in te zetten die relatief vaak vallen.
“Dus namen ze mijn advies in overweging door een wiskundig systeem te bestuderen. Elk getal heeft een goed gedefinieerde cyclus, die ongeveer twintig extracties duurt. De jongens waren in staat om getallen nauwkeurig te extrapoleren door deze cyclus te beschouwen.” — Diego Manca, sigarenboer te Bari
Deze uitleg bevat volgens mij meer gebakken lucht dan de meest fluffy focaccia. Maar ik weet het niet zeker. Ik ben geen kenner van hoe de lotto functioneert, laat staan de Italiaanse lotto.
Dat geldt wel voor gokexpert Martin van Geest, die als journalist voor onder andere Quote schreef over de gokindustrie en nu hoofdredacteur is van zijn eigen site MeneerCasino.nl. “Lotto is een compleet random spel”, zegt hij als ik hem bel. “Het is een bezopen idee dat die balletjes een geheugen zouden hebben.”
Het enige dat in theorie zou kunnen meespelen, zegt Van Geest, is het gewicht van de balletjes. Als bepaalde balletjes een “microgram” zwaarder wegen dan andere, zou het kunnen dat ze iets vaker uit de grote lottobol vallen.
“Maar in Italië staat de lotto net als in Nederland onder zeer streng toezicht. Ik ken het bedrijf dat daarover gaat. Dat wordt heel streng gekeurd en geaccrediteerd.” Er staat tenslotte veel geld op het spel.
Ook die theorie kan dus de prullenbak in.
AI wordt gezien als “wondermiddel”, merkt Van Geest — nu kennelijk ook als het om gokken gaat. Hij vertelt over een Instagramreclame die hij tegenkwam, voor een illegale goksite die bizarre beloftes doet en daarbij schermt met AI.
Van Geest: “Dit is gericht op goedgelovige mensen die denken: tja, AI is zó slim, dus misschien zal dit werken.”
Terug naar de Italiaanse studenten. Die reageerden zelf opvallend nuchter in La Repubblica:
“We weten heel goed dat de loterij een willekeurig systeem is. Maar we waren benieuwd of het dankzij het AI-systeem mogelijk was om trends te identificeren die voor ons nuttig konden zijn. En we hebben de kans gegrepen om deze nieuwsgierigheid om te zetten in een klein experimenteel project.”
Deze studenten claimen, als je goed leest, zelf dus niet ze dankzij AI hebben gewonnen. In zowel La Repubblica als De Telegraaf stond hun reactie helaas pas onderaan het artikel.
Overigens kun je héél soms je winstkansen bij loterijen wel verhogen, vertelt hoogleraar Albers. Niet met AI, maar met ouderwets logisch nadenken. Bij de Oudejaarsloterij krijg je een kleine prijs als jouw lot hetzelfde eindcijfer heeft als het winnende lot. Mensen mogen zelf hun eindcijfer kiezen, en daarbij kiezen ze relatief vaak een 7. “Je doet er dus goed aan om zelf ook een 7 te kiezen.”
Maar verder slaat gokken volgens Van Geest, “als je het heel rationeel bekijkt, nergens op. Gemiddeld genomen verlies je op lange termijn altijd.”
“Gokken is willekeur. Maar dat kan het menselijk brein niet helemaal aan.”
⏱️ In het kort
Post scriptum
Onlangs onthulde BNR dat PVV-staatssecretaris Vicky Maeijer haar scriptie bij elkaar had gecopypastet. De universiteit heeft haar scriptie nu officieel ongeldig verklaard. Maeijer zegt dat ze hem opnieuw gaat schrijven.
Menig schmenig
“Menig Nederlander heeft prikspijt”, kopte het AD. Wat bleek? 3% heeft spijt van de coronaprik. 97% dus niet. Een betere kop was geweest: “Veruit de meeste Nederlanders hebben geen prikspijt”.
Eiwithype
Winkels liggen vol met extra proteïnerijke producten. Die hype is vreemd, want de meeste Nederlanders krijgen eerder te veel dan te weinig eiwit binnen, schrijft NRC.
Vertrouwen
Volgens de nieuwe Denker der Nederlanden David van Reybrouck kalft het vertrouwen in de democratie in het westen al 15 jaar af. Pertinent onjuist, reageerde politicoloog Tom van der Meer.
Blurb-blabla
Smullen, dit stuk in de Volkskrant over blurbs. Dat zijn enthousiaste aanbevelingen op boekenkaften. “Een betoverende en urgente debuutroman” — Herman Koch. Maar komen blurbs wel altijd eerlijk tot stand? In het artikel geeft Peter Buwalda toe dat hij ooit een jubelblurb gaf aan een boek dat hij niet eens gelezen had: “Omdat ik het een goed boek vond, ben ik het gaan lezen. Toen bleek het gelukkig inderdaad een goed boek te zijn.”
Rigged game
Je leest vaak dat AI de mens verslaat op allerlei terreinen. Maar die tests zijn vaak zo ontworpen dat AI in het voordeel is.
Papermolens
De wetenschap wordt geteisterd door frauduleuze artikelen afkomstig van zogeheten ‘paper mills’. Particuliere speurders zoeken in hun vrije tijd naar dit soort nepartikelen. Het FD interviewde er drie.
In de vingers gesneden
Laat me uitleggen wat een 1-aprilgrap is. Allereerst maak je hem op 1 april, niet op 22 maart. Ten tweede is de grap voorbij zodra de ander het doorheeft — dan moet je niet blijven volhouden.
Ik heb het over de gemeente Vlaardingen, die beweerde dat Café Mes zijn naam moest veranderen vanwege messengeweld. Ook nadat journalisten meermaals vroegen of het een 1-aprilgrap was. Een hoop mensen waren over de rooie vanwege deze “woke onzin”. Ook Caroline van der Plas wijdde er een reeks boze tweets aan.
Toen bleek dat het toch een grap was (waarvoor de gemeente inmiddels excuses heeft aangeboden) schreef ze: “Wat een slechte grap en een slecht voorbeeld van Vlaardingen. Dit tast geloofwaardigheid van het openbaar bestuur aan.”
Voor de verandering was ik het met Van der Plas eens. Al is de grap misschien ook wel dat de BBB-leidster in een fictief voorbeeld haar anti-woke-wereldbeeld bevestigd zag.
Abort mission
NSC-Kamerlid Ria de Korte beweerde dat Nederlanders naar Cyprus reizen voor abortus vanwege het geslacht van hun kind. Dat bleek onzin, gebaseerd op slordig luisteren van een podcast. Nog maar eens een voorbeeld van een politicus die de klok hoort luiden en direct in actie schiet, zonder het nader uit te zoeken.
Steun mij 💪
Waardeer je De hype is real? Overweeg dan om voor €5 p/m betalend abonnee te worden. Zo help je mij om hypes en misinformatie te blijven doorprikken.
Eenmalig doneren kan ook! Klik hier. Elke donatie, hoe bescheiden ook, geeft mij veel motivatie.
Kijktip
Over gokken gesproken. Bij wedden op sport is het idee dat het niet puur geluk is, maar dat je in het voordeel bent als je er verstand van hebt (zo praat ik mijzelf vaak aan dat mijn fantastische dartskennis mij vroeg of laat rijk zal maken).
In werkelijkheid zit ook de sportwedindustrie vol met misleiding en manipulatie, legt de onovertroffen John Oliver uit in Last Week Tonight. Vooral jonge mannen raken daardoor in grote problemen.
De hype is real is een nieuwsbrief over misinformatie, mediahypes en andere vormen van misleiding en wordt gemaakt door mij, Menno van den Bos. Ik ben journalist en spreker over misinformatie.
Wil je deze nieuwsbrief liken? Dat helpt mij in het algoritme.
Vragen/tips/feedback? Graag!
Adverteren in deze brief (3.500 views per editie)? Vraag naar de mogelijkheden!