De wat?
De hype is real is een nieuwsbrief over misinformatie, mediahypes en morele paniek, door mij, Menno van den Bos. Elke paar weken verstuur ik een actueel overzicht van subtiele en minder subtiele misleiding in media, politiek en samenleving. Van overdreven verhalen over AI tot paniek over ‘needle spiking’, en van ophef over Lentekriebels tot manipulatie met nepaccounts op sociale media.
Ik ben freelance journalist en schrijf sinds 2017 over dit soort onderwerpen, o.a. voor NRC. Daarnaast werk ik als eindreacteur voor Het Financieele Dagblad en geef ik regelmatig lezingen.
Waarom deze nieuwsbrief?
Omdat een nieuwsbrief als deze nog niet bestond, terwijl dit wel een belangrijk thema is. Want hoewel er allerlei nieuws, verhalen en hypes rondgaan die niet kloppen met de werkelijkheid, beïnvloeden ze die werkelijkheid wél. Met andere woorden: de informatie zelf is niet ‘real’, maar de hype des te meer.
In die dynamiek probeer ik mijn inmiddels ruim 2.500 abonnees inzicht inzicht te geven.
Waar bestaat de nieuwsbrief uit?
Actuele voorbeelden van misleiding in media en politiek, deels op basis van eigen onderzoek.
Inzichten in hoe misleidende informatie zich verspreidt.
Lees-, kijk- en luistertips.
De thema’s die ik behandel lopen sterk uiteen. Van paniek over nieuwe technologie tot misleiding van kiezers door politici. Van maatschappelijke ophef over onderwerpen als needle spiking tot de invloed van Big Tech op ons beeld van de werkelijkheid, en van medische misvattingen tot misleidende enquêtes. Gemene deler is dat de werkelijkheid geweld aan wordt gedaan.
Wat is de doelgroep?
Iedereen die graag met een kritisch oog kijkt naar wat-ie leest, hoort en ziet.
Wat is misinformatie?
Ik gebruik misinformatie als verzamelterm voor informatie die niet klopt of mensen stuurt. Het is dus breder dan desinformatie, waarbij sprake is van bewuste verzinsels (‘nepnieuws’). Misleiding en beïnvloeding is vaak veel subtieler en sluipender.
En wat is ‘morele paniek’?
Als de aandacht voor en emoties over een bepaald onderwerp uit verhouding raken met wat er feitelijk aan de hand is, heet dat een moral panic of morele paniek. Een klassiek voorbeeld is de Satanic panic in de VS van de jaren negentig. Maar neem ook de recente ophef in Nederland over Lentekriebels.
Ik ken dit verhaal nu wel, van wappies die nepnieuws en complottheorieën verspreiden. Laten we ze lekker negeren.
Als je denkt dat dát het hele verhaal is, weet ik zeker dat ik je ga verrassen! Het probleem is namelijk breder. Als het om misinformatie gaat, is niemand zonder zonden.